VAI TRÒ VIÊM MŨI DỊ ỨNG TRONG VIÊM XOANG

“Dị ứng là sự sống” câu nói nổi tiếng này xuất phát từ vị GS – viện sĩ (viện hàn lâm dị ứng học Paris- pháp). Thật vậy đối với dị ứng thì muôn màu, khi mà cơ thể của con người không chịu một vật chất nào đó, mỗi khi tiếp xúc thì cơ thể phản ứng lại thông qua cơ quan đích, thường hay gặp là: mũi( hắc xì, chảy mũi, nghẹt…); phế quản( suyễn: do co thắt) và da ( nổi mề đay; chàm ngứa ở da )… Mũi đóng vai trò là cơ quan tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài thông qua không khí và khi môi trường đó bị “ ô nhiễm” thì cơ thể phản ứng lại ngay để bảo vệ, như là: hắc hơi; chày mũi và nghẹt mũi nhưng vì tích cực (thái quá) các triệu chứng gây cho người bệnh phiền toái và nguy hại hơn hết là biến chứng của nó. Nguyên nhân dị ứng thì rất nhiều, để dễ hiểu tôi tóm thành ba nhóm chính: Nhóm thực phẩm: qua đường ăn- uống. Bất cứ thức ăn nào cũng có thể dị ứng tùy theo cơ địa không thích nghi của mỗi người nhưng hay gặp hơn cả là nhóm đạm lạ như: các loại mắm; M Nêm; M Ruột; M Ruốc, M Đồng; M Mực; M. Ba Khía…Cá: Nục; Ngừ, Ồ, Tôm, Cua, Ghẹ…Câu chuyện có thật: một lần tôi khám cho một bệnh nhân viêm mũi dị ứng, sau khi khai thác hết bệnh sử nhưng không tìm ra nguyên nhân tôi có khuyên nên tránh thức ăn có đạm lạ, họ nói ngay ( Bs ạ! Em ăn những thức ấy thì không việc gì, nhưng khi chuyển qua ăn chay là em dị ứng mũi ngay; đúng là bó tay.com). Nhóm qua đường hô hấp: Bụi phấn hoa, lông thú, bụi nhà, bụi đường, bụi khói, chăn màn chiếu gối… Mùi: thuốc lá, mùi hóa chất, xăng dầu, nước hoa, sách củ, côn trùng- bọ… Nhóm thời tiết: Chuyển mùa, sáng nắng- chiều mưa, thức khuya- dậy sớm, chuyển vùng đột ngột… Tam chứng biểu hiện viêm mũi dị ứng là: chảy, hắc xì và nghẹt mũi, trong tam chứng này đáng sợ là nghẹt mũi, vì khi nghẹt mũi thì con đường--> viêm xoang rất nhanh do phản ứng dội ( thay vì dich đỗ ra ngoài)--> dịch đổ qua lỗ thông mũi xoang--> vào xoang--> viêm xoang. Có người viêm mũi dị ứng > 10 năm nhưng chưa bị viêm xoang do họ chỉ hắc xì và chảy mũi, ngược lại có những người viêm mũi dị ứng vài tháng sau đã bị viêm xoang là vì lý do triệu chứng nghẹt mũi trội hơn những triệu chứng khác, vì vậy người thầy thuốc chúng tôi đứng trước bệnh nhân VMDU thường hỏi ngay triệu chứng nào là trội hơn, (nếu không có nghẹt mũi thì yên tâm). Nguyên nhân của viêm xoang thì có nhiều nhưng ở bài viết này tôi chỉ đề cập đến viêm xoang do VMDU, vì trong khuôn khổ bài viết. Vậy thế nào là viêm xoang (xoang đươc chia hai nhóm trước và sau). Đau và chảy mũi là hai triệu chứng chính, đau do viêm xoang là đau vùng sọ mặt(đúng hơn là đau đầu), đau tương ứng với vị trí mà xoang đó bị viêm với nhóm xoang trước thì đau: vùng má, vùng trán, với nhóm xoang sau đau: vùng sau gáy, tính chất đau của viêm xoang là đau âm ỉ rất khó chịu, đau theo lối “công chức lười biếng” (đến cơ quan ngồi chơi thì không đau khi phân công việc, cầm bút suy nghĩ thì đau, cho đến khi bấm chuông tan sở thì hết đau). Chảy mũi: nhóm xoang trước thì chảy ở khe giữa theo ra cửa mủi trước, tự động chảy một hoặc hai bên thường xuyên phải chậm khăn được gọi là “triệu chứng váy bẩn khăn tay”; nhóm xoang sau thì chảy ở khe trên mũi do gần họng nên chảy ngược ra thành họng sau, bệnh nhân hay khịt khạc, nếu khạc được đàm thi màu vàng- xanh hoặc trắng đục, mùi tanh- hôi. Với các triệu chứng trên thì xem như đã viêm xoang, nên đi Bs chuyên khoa khám xem viêm cấp hay mạn, để được điều trị nội khoa hay quyết định phẫu thuật. Viêm xoang có nhiều nguyên nhân, những nguyên nhân khác có thể điều trị dứt điểm nhưng do viêm mũi dị ứng thì điều trị rất khó cho dù giải quyết hết viêm xoang lần này, thì sau đó vẫn tái diễn vì không giải quyết triệt để nguyên nhân VMDU--> dịch vẫn đổ vào xoang--> viêm tái phát. Ngày nay có phẫu thuật chức năng(FESS) dẫn lưu mũi xoang rất tốt là vì giải quyết được sự thông thoáng( thông thì bất thống, thống thì bất thông, tạm dịch: tắc--> đau, thông thì không đau ). Việc phòng VMDU chỉ bằng cách ly nguồn tiếp xúc là hiệu quả nhất. Trong thức ăn( đừng ăn nó nữa) thì tuyệt nhiên hết ngay nhưng không phải dễ tìm vì cả ngàn loại biết loại nào không chịu; với mùi cho dù có đeo khẩu trang vẫn xuyên qua dể dàng, với thời tiết thì càng khó hơn vì chúng ta đâu phải "thánh" mà cải tạo thời tiết (có khi phải thay đổi vùng, chỗ ở, hay nghề nghiệp nhưng đâu phải dễ). Ở các nước phát triển họ làm test theo từng nhóm dị ứng, sau đó dùng thuốc giải mẫn cảm nhưng vô cùng tốn kém. Nhưng ở ta tốt hết là sống hòa bình với nó và cách ly nguồn tiếp xúc nếu được và mỗi khi có đợt cấp VMDU kèm nghẹt mũi thì nên đi Bs chuyên khoa khám để được tư vấn hòng tránh biến chứng.

(4 photos)